Tag archieven: Klaas A.D. Smelik

Etty Hillesum en de receptie van haar dagboeken

Geplaatst op door
Beantwoorden

Etty Hillesum en de receptie van haar dagboeken / onder redactie van Klaas A.D. Smelik, Marja Clement, Gerrit Van Oord, Jurjen Wiersma. – Oud-Turnhout ; ‘s-Hertogenbosch : Gompel & Svacina, 2020. –
165 pagina’s : illustraties ; 24 cm. – Met literatuuropgave. ISBN 978-94-637-1197-5

Bloemlezingen uit de dagboeken en aantekeningen van Etty Hillesum (1914-1943)
leidden tot veel, soms eenzijdige respons volgens de redactie van de nieuwe reeks
‘Cahiers Etty Hillesum’. Het doel is een evenwichtiger, wetenschappelijker gestoeld
beeld te schetsen. Negen auteurs belichten in dit eerste deel verschillende aspecten hiervan. Ze kruipen bijvoorbeeld in kiertjes van een andere auteur die over Hillesum nadacht (Jurrien Mol over Rowan Williams), bezorgen een tekst over haar (Alexandra Nagel: ‘Wie was de “S.” van Etty?’ van Henriëtte M. Neitzel-Tideman), bespreken de weerklank in Portugal (Patricia Couto) of een tentoonstelling in Rimini (Gerrit Van Oord). Alles bij elkaar biedt dit een ruime invulling van het begrip ‘receptie’ (verwerking) op een wijze die primair voor wetenschappelijk geïnteresseerden in Hillesums werk interessant is. Met voetnoten, afbeeldingen in zwart-wit en biografieën van de auteurs. Aan deze serie is een website gekoppeld: www.cahiersettyhillesum.org.

Cop. NBD Biblion. Mag zonder schriftelijke toestemming niet worden overgenomen.

Klaas A.D. Smelik – Flarden van gesprekken

Geplaatst op door
Beantwoorden

Flarden van gesprekken : Etty Hillesum discussieert met vrienden over God, lot, lijden en haat / Klaas A.D. Smelik. – Oud-Turnhout ; & ‘s-Hertogenbosch : Gompel & Svacina, 2019. – 150 pagina’s : illustraties ; 24 cm. – Met literatuuropgave. ISBN 978-94-637-1158-6

Het werk van Etty Hillesum (1914-1943) blijft een bron van inspiratie. Bij uitgeverij Gompel & Svacina, die ook de reeks ‘Etty Hillesum studies’ uitbrengt, verscheen een nieuwe studie van de theoloog Klaas A.D. Smelik. Hij publiceerde al eerder over Hillesum. Dit keer reconstrueert hij diverse onderwerpen (klassenstrijd, emancipatie, liefde voor de medemens, joods bewustzijn) aan de hand van fragmenten uit Hillesums dagboeken en brieven, gericht aan uit die dagboeken en brieven reeds bekende vrienden zoals Julius Spier, Henny Tideman en Ru Cohen. Deze fragmenten zijn met name voor in Etty Hillesum en haar kring geïnteresseerde lezers(groepen) interessant. De opzet van de twaalf hoofdstukken is telkens hetzelfde: een lang citaat uit het werk van Hillesum, enkele biografische notities over zowel haarzelf als degene die centraal staat en een beschouwing over één van de thema’s. Dit is een originele invalshoek, die echter vanwege de soms wat summiere informatie en uitwerking beschouwd kunnen worden als uitgebreide voetnoten bij haar verzamelde werk. Met literatuurlijst en illustraties in zwart-wit; Duitse citaten worden in voetnoten vertaald.

Cop. NBD Biblion. Mag zonder schriftelijke toestemming niet worden overgenomen.

Jaap Tanja – Antisemitisme

Geplaatst op door
Beantwoorden

jaap-tanja_antisemitisme

Antisemitisme : geschiedenis en actualiteit / Anne Frank Stichting, Jaap Tanja ; tekst en beeldredactie: Anne Frank Stichting (Jaap Tanja), redactie: Uitgeverij Boom (May Meurs). -Geheel herziene en geactualiseerde editie. – [Amsterdam] : Boom, [2016]. -147 pagina’s : illustraties ; 23 cm. – Oosrpronkelijke titel: Vijftig vragen over antisemitisme. – 2005.  ISBN 978-90-895388-7-1

Antisemitisme wordt door de auteur beschreven als een bepaald beeld van joden, dat zich kan uiten als haat tegen joden. Het complexe fenomeen en de geschiedenis ervan, meer nog dan de actualiteit, worden in deze relevante studie haast op uitputtende wijze beschreven. Jaap Tanja, werkzaam bij de Anne Frank Stichting, herschreef hiervoor zijn boek Vijftig vragen over antisemitisme (2005). Ook deze versie heeft een educatief doel. Tanja pleit voor een zorgvuldig taalgebruik en roept de lezer op om zelf na te denken. Jammer is wel dat hij bij het herzien enkele visies niet heeft geüpdatet, zoals over de figuur van Shylock uit Shakespeare’s De koopman van Venetië en over het Nieuwe Testament, dat niet langer zozeer in intentie als anti-judaïstisch wordt beschouwd, maar eerder als een primair intern-joodse polemiek. In vergelijking tot Antisemitisme (2015) van Klaas A.D. Smelik legt Tanja andere accenten en leest zijn boek wat meer verbrokkeld. De literatuuropgaven in beide boeken overlappen elkaar deels.

Cop. NBD Biblion. Mag zonder schriftelijke toestemming niet worden overgenomen.

Bij de 100e geboortedag van Etty Hillesum

Geplaatst op door
Beantwoorden

Etty en Mischa Hillesum

 

Dit jaar wordt de honderdste geboortedag van Etty Hillesum herdacht. Deze krijgt minder aandacht dan leven en werk van Anne Frank, enkele uitzonderingen daargelaten. Nog minder bekend is, dat Etty (afb. rechts) een broer had die een begaafd pianist en componist was (afb. links). Daarom hier aandacht voor een boek over Mischa’s spel en de ondergang van de familie Hillesum van de hand van de historicus Jan Willem Regenhardt (uitg. Balans, 2012).

In dit boek beschrijft Regenhardt op indringende wijze leven en werk van Mischa Hillesum. Hij doet dit gedetailleerd, goed gedocumenteerd, bescheiden maar soms sterk psychologiserend. Een mogelijk andere diagnose die nu van Mischa’s gesteldheid zou kunnen worden gesteld (autisme), wordt slechts terloops genoemd en niet verder uitgewerkt. Aan het biografische deel is een appendix over Hillesums composities opgenomen door kenner Leo Samama. Bij het boek is een CD gevoegd waarop Marianne Boer de twee overgebleven Préludes opus 1 van Hillesum speelt alsmede een bonusopname van Mischa zelf (Chopin).

Een dergelijk aangrijpend boek als dit had een betere redacteur verdient. Deze had de nogal veelvuldig voorkomende stilistische onvolkomenheden kunnen verwijderen. Wat niet wegneemt dat dit boek een welkome aanvulling is op twee boeken van en over Etty Hillesum die onlangs verschenen: Het werk (redactie Klaas A.D. Smelik) en van Janny van der Molen en Klaas Smelik: Ik zou lang willen leven. En dan heb ik het nog niet eens over het boek Anne Frank & Etty Hillesum van Denise de Costa, dat in de ramsj verkrijgbaar is. Allemaal boeken van Uitgeverij Balans.