Stefan Paas – Vrede op aarde

De boektitel Vrede op aarde doet in eerste instantie denken aan een kerstlied als Vrede op aarde in de mensen een welbehagen. Maar de ondertitel zet de lezer op een ander been: Over heil en redding in deze tijd. Waar gaat het over?

Stefan Paas schrijft in het Woord vooraf dat zijn boek een kritisch onderzoek is van de manier waarop het westerse christendom heeft gesproken over het goede nieuws van God. Terwijl het tegelijk ook ‘een poging is om dit goede nieuws opnieuw te verbinden met de grote vragen van onze samenleving’.

Paas (1969) is hoogleraar missiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en aan de Theologische Universiteit Utrecht. Zijn LinkedInpagina vermeldt dat hij voorheen werkte als gevelreiniger, leraar en in een aantal kerkelijke functies waaronder pionieren in Amsterdam. In 2018-2019 was hij Theoloog des Vaderlands. Dit boek is duidelijk bedoeld voor een in theologie geïnteresseerd publiek. Op X (voorheen twitter) blijkt uit reacties al dat het in gesprekskringen wordt gebruikt. Maar ook voor theologen zal het, mede door de vele uitgebreide voetnoten en verwijzingen naar met name Engelse vakliteratuur gefundenes Fressen zijn.

Gods verborgen omgang vinden
De auteur zoekt het eerder in de hoek van Gods verborgen omgang vinden, afkomstig als hij is uit de Christelijk Gereformeerde Kerken. Voor Paas is het ontmoeten van een persoonlijke God of Jezus Christus een heilzame, bevrijdende gebeurtenis die hij iedereen toewenst. Je kunt je afvragen of het woord ‘gebeuren’ niet beter op zijn plaats is dan gebeurtenis als eenmalige ervaring, omdat het effect van zo’n ontmoeting of bekering je je leven lang bij zal blijven. Paas zal de laatste zijn om dit te ontkennen: ‘Zeggen dat God ons ontmoet in onze ervaring, is zeggen dat God onze verlangens en angsten prikkelt, voorbeeldfiguren op ons pad brengt, ons onrustig maakt en betovert met schoonheid en goedheid – kortom, sporen trekt in onze ervaring’. Zulke zinnen maken het boek tot een rijk boek.

Ervaring is een interactie, een verbond tussen verstand en gevoel. Iets dat lang werd ontkend vanwege de verdeeldheid tussen verstand en lichaam, denken en voelen. Het gaat er volgens Paas om of we kunnen leren aanvoelen wat hier en nu werkelijk heilzaam is. Hier en nu; de auteur laat niet na steeds te benadrukken dat ervaringen en emoties altijd geworteld zijn in plaats en tijd. Geschiedkundige uitstapjes in het boek benadrukken dit.

Zoektochten naar gerechtigheid, naastenliefde en harmonie
De verschillende contexten die Paas schetst, zijn allemaal zoektochten naar gerechtigheid, naastenliefde en harmonie met de schepping, de grote vragen waar hij op doelt. Hij doet dat aan de hand van casestudies: de slavernij in het Amerikaanse Zuiden, missionair werk in een seculiere samenleving en in de wereld als schepping, die om ecologische verantwoordelijkheid vraagt.

Dit alles kunnen we volgens de auteur oefenen in het kerk-zijn. Vrede op aarde is daarbij de richtingaanwijzer voor het christelijk denken, voelen en doen. Ook uit hij zijn bewondering ten aanzien van voorbeelden van mensen die hem voorgingen in het geloof. De auteur gaat daarbij soms nog steeds te werk als een gevelreiniger, die het wezenlijke onder allerlei aankoeksels vandaan weer zichtbaar wil maken.

Stefan Paas
Vrede op aarde. Over heil en redding in deze tijd
KokBoekencentrum Uitgevers | Utrecht
ISBN 9789043540070
€ 29,99

Recensie verscheen eerder in Kerk in Mokum, december 2023/januari 2024, p. 6. Wordt hier met toestemming overgenomen.

De donkerte verdrijven

Kwast_Stilleven DruivenOp zaterdag 26 en zondag 27 september 2015 is het mogelijk een Kunstroute in Leiden te volgen. Tot de deelnemende kunstenaars behoort Erni Kwast, over wie ik o.a. hier al eerder schreef. Een Kunstrouteboekje is verkrijgbaar bij Museum De Lakenhal en bij Visitor Centre Leiden, tegenover het Centraal Station. Zie voor meer informatie: www.kunstrouteleiden.nl

 

Een vrouw houdt met twee handen een grote tros blauwe druiven tegen haar gezicht. Ze lijkt zichtbaar te genieten van het zachte velletje en de warmte van het land en de zon die erin is getrokken. Ze lijkt wel zijwaarts te lopen, als een ballerina, van ons af, het licht tegemoet.
Ze houdt de tros vast als was het een schelp. Het heeft er alle schijn van of ze haar oor te luisteren legt en de druiven haar wat te zeggen hebben, stuk voor stuk.

Ze vertellen van de streken waar ze vandaan komen: rond de Middellandse zee. Waar grote culturen tot bloei kwamen en de bakermat van die van ons vormen. De druiven dragen de verhalen met zich mee. Van de voorsmaak van de wijn van het Koninkrijk, waar genoeg eten is voor iedereen, tot de bittere smaak van De druiven der gramschap van John Steinbeck (1939).

De schilderijen van Erni Kwast, zoals dit Stilleven: Druiven (2011, zie afb.) laten zich lezen, gelijk Bart Pieters dicht (http://ernikwast.nl./poezie). Het beeld van de wijn van het Koninkrijk, van het Avondmaal dringt zich dan al snel op. De schilderijen laten zich ook met andere ogen bekijken, in de context van de ruimte en tijd waarin je er hier en nu naar kijkt. Met wat er nu gebeurt in de landen om de Middellandse zee op je netvlies, die er een heel andere diepte aan geven.

Het boek van Steinbeck schiet me te binnen, waarin het gaat om boeren die door de grote droogte gedwongen zijn om het zuidwesten van Amerika te verlaten. Ze rijden duizenden kilometers naar Californië, het land van zon en wijn. We maken het weer mee, al is het niet de droogte maar oorlog die mensen op drift brengt. Het is een somber boek, maar ook een lofzang op de vrije geest die de migranten niet heeft verlaten.

Dat het ene beeld over het andere mag schuiven, en de donkerte verdrijven, zodat de lichte toets van het schilderij zegeviert.

De IRT-infiltrant

joop van riessenVoor veel lezers zal het een bekend beeld uit televisieseries zijn: ‘Een grote kaart van de Dam en directe omgeving was inmiddels met plakstrips aan de muur bevestigd.’ Er zijn geruchten dat tijdens de 4 mei-herdenking een aanslag op koning Willem Alexander zal worden gepleegd. We zijn al lezend dan in het tweede hoofdstuk, en het is ook al de tweede verhaallijn. En niet de laatste; het gaat zo nog even door.
Met soms duidelijk herkenbare personages, als Willem de Leder (Holleeder), Doctors (Docters van Leeuwen) en Paul de Bie van Het Parool (Paul Vugs).

Je hebt als lezer het idee dat het best een beetje minder had gekund, al zal het uiteraard de bedoeling van auteur Joop van Riessen (zie foto) zijn geweest de hectiek over te brengen van het werk binnen een politiekorps in Amsterdam. Een rondvliegende, vrouwelijke chef Zware Criminaliteit, de haren wapperend in de wind, is dan ook wat anders dan een bezadigde, wat oudere brombeer in openvallende regenjas. In die zin gaat elke, vaak gemaakte vergelijking met Baantjer mank.

Langzaam aan raken de lijntjes van de verschillende verhaallijnen elkaar op het punt dat een officier van justitie, Geeske Bakema, vermoord wordt aangetroffen in de badkuip van Willem de Leder.

Anne Kramer, de chef Zware Criminaliteit, treft hem in Zuid-Afrika, terwijl onderhand in Amsterdam de poten onder haar stoel worden weggezaagd. Dat er door een motorrijder een mislukte aanslag op haar wordt gepleegd, is weer een ander verhaal …

Net als het feit dat de methode van het IRT kort daarna op straat ligt; dat is het hart van deze Anne Kramer-thriller: een team dat grote partijen coke bestelt in Zuid-Amerika en deze naar Nederland smokkelt. Een gewraakte opsporingsmethode die Joop van Riessen van nabij heeft meegemaakt en spannend en goed geschreven weet te vertellen. Een boek dat je, zoals dat dan clichématig heet, moeilijk weg kunt leggen.

Joop van Riessen: De IRT-infiltrant
Paperback € 18,50
eBook € 9,99
256 blz., ISBN 978 94 91567 89 6

http://uitgeverijdekring.nl/de-irt-infiltrant