Tag archieven: spectrum

Nigel Cliff – Moskouse nachten

Geplaatst op door
Beantwoorden

Moskouse nachten : hoe een man en zijn piano de Koude Oorlog veranderden / Nigel Cliff ; vertaald [uit het Engels] door Conny Sykora en Vera Sykora. – Eerste druk. – Houten : Spectrum, 2017. – 542 pagina’s, 16 ongenummerde pagina’s, platen : foto’s ; 24 cm. – Vertaling van: Moscow nights. – New
York : HarperCollins Publishers, © 2017. – Met literatuuropgave, register. ISBN 978-90-00-35532-7

Ten tijde van de Koude Oorlog gebeurde wat voor onmogelijk werd gehouden: de Amerikaanse pianist Van Cliburn won in 1958 het Eerste Internationale Tsjaikovski Concours in Moskou. De hoop was geboren dat hij de wereld kon veranderen. Op basis
van interviews en materiaal uit Russische en Amerikaanse archieven vertelt de auteur, voorheen journalist voor The Times en The Economist, het hele verhaal. Het contextueel opgezette boek gaat over het leven en de carrière van de pianist, de Amerikaanse en Russische leiders uit die tijd en het Tsjaikovski Concours. Een rijk en in een zeer leesbare stijl geschreven boek voor iedereen zal aanspreken die is geïnteresseerd in beide grootmachten, de Koude Oorlog, muziek in het algemeen en pianisten in het bijzonder. Met uniek fotomateriaal, notenapparaat, bibliografie en register. Uitgeroepen tot het beste boek van 2016 door de Boston Globe.

Cop. NBD Biblion. Mag zonder schriftelijke toestemming niet worden overgenomen.

Fie Schouten: twee kanten van het spectrum, en meer

Geplaatst op door
Beantwoorden

Fie SchoutenBij het luisteren naar het eerste stuk op de cd van basklarinettiste Fie Schouten, Schattenklänge (1995) van Mauricio Kagel, moest ik onwillekeurig denken aan de rol van de klarinet in de compositie Schädelstätte öffnen sich Gottes goldene Augen van Huub Kerstens. Op een gegeven moment, op het woord ‘Garten’, speelt de klarinettist een guirlande waardoor het woord oplicht als een vonk, een paradijselijk moment te midden van de verder nogal massieve instrumentatie van het stuk.

Het is raak, zoals Kerstens voor de verklanking van dat moment heeft gekozen voor de romantisch Angehauchte klarinet. En daar lag de overeenkomst, de associatie met het solostuk van Kagel: het is raak hoe hij voor de donkere kanten van de romantiek (Schatten = schaduwen) het lage broertje of zusje van de klarinet, de basklarinet koos.

Totaal aan de andere kant van het spectrum zit het tweede stuk: Harmonien uit de Klang-cyclus van Karlheinz Stockhausen (2006). Stockhausen (en Schouten!) genieten duidelijk van de klank van de basklarinet, van hoog tot laag. De componist is alleen niet, zoals Kagel, uit op de donkere kant ervan, maar op licht; de titel van het werk zegt het eigenlijk al.

Het wordt haast vervelend, maar ook het derde (lange) stuk op de cd ‘gaat’ over klank: Article 7 (seven ways to climb a mountain) van Rozalie Hirs (2012), dat Fie Schouten in 2012 in première bracht. De klank verschiet telkens van kleur, van lyrisch naar geagiteerd, waarbij elektronica er een extra dimensie aan toevoegt.

De tweedeling die ik hiervoor beschreef, van donker naar licht, van donker én licht, komt ook terug in het werk Contradictie IVa (1998/2013) van Robin de Raaff. Het is niet zo’n bekend werk, maar het is de cd-serie ‘Ladder of escape’ eigen, om ons een verrassing voor te zetten. Dat geldt niet in het minst ook voor het laatste stuk: Advice from a Caterpillar (2007) van de Zuid-Koreaanse componiste Unsuk Chin, uit haar opera ‘Alice in Wonderland’.

Zo biedt deze nieuwste release in de als altijd interessante serie van het label Attacca (de eerste was ook aan de basklarinet gewijd) een prachtig beeld van hedendaags repertoire voor dit veelzijdige instrument. De componisten konden zich geen betere pleitbezorger wensen dan Fie Schouten, die alle elementen gedreven tot hun recht doet komen.

De cd is ook nog eens mooi opgenomen, haast fysiek nabij, waardoor zelfs de ademhaling soms hoorbaar is. Wat je echter mist, is de beweging die volgens het informatieve tekstboekje essentieel is voor enkele stukken. Maar er moet iets te wensen overblijven!

(Ladder of escape 11 – Fie Schouten, basklarinet. Attacca ATT 2014140).

www.fieschouten.nl
www.youtube.com/watch?v=-EIFPgUd2A0
http://www.attaccaproductions.com/