Tweeluik (XII)

Donatello: Hoofd van een bebaarde        Bert Janssen: Dalston-Denis, een dakloze
man, wellicht een profeet (Museo           Londenaar. Won Nederlandse Portretprijs
Nazionale del Bargello, Florence)           2023 in de categorie 3D.

Een film als een mirakel

‘Dat is mijn mirakel’, zegt een poetsvrouw nadat ze haar collegae iets heeft verteld, waar ze erg om moeten lachen. Haar naam is Khadija en ze speelt de hoofdrol in de film Ghost Tropic, de derde van de Belgische regisseur Bas Devos (tot 11 september a.s. te zien op Picl).
Kort daarop nemen de collegae afscheid van elkaar en verdwijnt Khadija (een prachtrol van Saadia Bentaïeb) in de nacht, onder de grond, naar de Brusselse metro. Ze valt in slaap en rijdt haar halte in Molenbeek-Anderlecht voorbij. We horen vogelgezang, als in haar droom. Er rijden geen metro’s meer en geld voor een taxi heeft zij niet. Ze besluit naar huis te gaan lopen.

De camera volgt haar. Of liever, gaat haar meestal voor(op). Door een verlaten stad, door het nachtleven met autolampen als dwaallichtjes. De geluiden die je hoort, zijn die van het verkeer dat alsmaar dóórgaat, een hond die waakt bij een dakloze en blaft. Ze spreekt de man aan, die niet reageert, waarop ze een ambulance belt. Ze blijft wachten tot die arriveert.

Ze vraagt een nachtwaker of ze nog even naar binnen mag om te pinnen (ontoereikend saldo zegt het display, maar dat zegt ze de man niet), een cassière van een tankstation of ze haar thee binnen op mag drinken. De cassière geeft haar een lift. Weer horen we vogels. Ze laat iets los over haar leven, over haar overleden echtgenoot, Munir, en haar twee kinderen, maar ze luistert vooral. Onderweg denkt ze opeens haar dochter te zien en stapt ze uit, maar het zijn tieners die alcohol zitten te drinken die ze even verderop hebben gekocht. Ze spreekt er twee politiemannen over aan.

Ze vervolgt haar weg en gaat onderweg een ziekenhuis binnen om te vragen hoe het met de binnengebrachte zwerver gaat. De camera blijft even hangen op het bed waarin hij heeft gelegen, met een ingedeukt kussen als op een foto van Roos van Geffen in Museum Tot Zover in Amsterdam (zie afb.). De camera gaat verder en zweeft boven de straat. Weer horen we vogelgeluiden. De vrouw kijkt omhoog.

Eigenlijk moet je niet veel uitleggen bij deze wonderschone film van Bijbelse allure. Verder geen grote woorden gebruiken. Zeker niet over het bijna-slot, dat identiek is aan het begin, maar dan in omgekeerde volgorde; het wordt stilaan licht. De beelden die daarna komen doen daar mijns inziens helaas afbreuk aan.