In het beeldessay ‘Familie’ van Kunstbeeld (nr. 10/2013) staat een intrigerend schilderij afgedrukt (zie afb.): Little Curious (2007) van Lise Haller Baggesen (geb. 1969, Aarhus). Je kunt er uren naar kijken en ontdekt telkens weer iets nieuws.
Omdat het schilderij in het essay ‘Familie’ is opgenomen, ga ik ervan uit dat de twee jongens rechts met hun ‘geraamtepakjes’ broertjes zijn. Maar het is vooral het kleine kind links dat intrigeert. Met twee vleugels op de rug schijnt het in de serre, tussen binnen en buiten, te zweven. Insectenvleugels lijken het. Of zijn het engelenvleugels? Mijn gedachten gaan naar schilderijen van Vlaamse primitieven, waar overleden kinderen tussen de familie zijn opgenomen als waren ze nog onder de levenden. Soms wordt er, zoals bij Hans Memlings Moreelsetriptiek, nog een dochter of zoon tussen gepropt, over het landschap heen. Ze horen er allemaal bij.
Maar wacht even: wanneer je op de website van de kunstenares de afbeelding opzoekt, zie je dat in Kunstbeeld een belangrijk detail ontbreekt: een hand linksboven! Is het pa of ma die het kind, dat op het punt staat het ‘spel’ van de broertjes met de dolgedraaide wereld(bol) te stoppen, naar binnen wil trekken, of is het God, die – om in termen uit de tijd van de Vlaamse primitieven te blijven – de zielenpop mee naar de hemel neemt, zodat het kind gewichtloos blijft zweven? En de verantwoordelijkheid voor de wereld, de natuur en de mensen om ons heen nu ook bij ons, mensen als de broertjes, legt?
Het kindje is even gewichtloos als de aria Aus Liebe uit Bachs Matthäuspassion, waaraan de gangbare basso continuo, het fundament, ontbreekt, zodat de instrumenten en de zangstem lijken te zweven? En als het goed is zweven ook de luisteraar in zaal of kerk, wanneer de aria wordt gezongen een stukje boven hun stoel. Is het kind misschien Jezus, de doeken waarin hij werd gewikkeld op de lattenbank onder hem? Of is de lattenbank een draagbaar en liggen de windsels al klaar? Zoals Bach in het Weihnachtsoratorium een passiekoraal inlast, als voorafschaduwing van wat komen gaat?
De website van Kunstbeeld belooft uitsluitsel te geven (http://www.kunstbeeld.nl/links). Maar zelf vast goed kijken en je verbeelding laten spreken, is óók goed!