Lege ruimte

Stopera_DamOp dit moment zijn er veel herhalingen te zien op de televisie. Soms tref je het met programma’s die je om één of andere reden hebt gemist, en die je wel degelijk iets te zeggen blijken te hebben.

Het begon met de documentaire Cees Dam – Vrijheid van morgen van Ingeborg Brunt en Eric Blom (AVRO, 7 juli 2013). De architect Dam sprak over de dubbele zuilen die zijn werk kenmerken (zie afb. Stopera, Amsterdam). Zij leveren, meer dan een enkele zuil, volgens hem spanning op, leiden tot een ruimtelijk effect waar licht en schaduw hun spel kunnen spelen.

En het eindigde met een mooi interview van Annemiek Schrijver met de veelzijdige Dominicaan Henk Jongerius (IKON, 20 juli 2013). Jongerius las het gedicht De eenzame van Martinus Nijhoff voor en wees op de chute tussen de twee kwatrijnen en de twee terzinen van het sonnet: “Het besef wordt niet verwoord”:

Ik ben een stille man waar God mee speelt,
Zoodat ik ’t leven als een waanzin zie –
Maar soms is alles schoon en alles goed:
 
Ik sta voor ’t raam, en hoor een melodie
Die in me dringt en mijn hart bersten doet:
Hoor hoe hiernaast een kind piano speelt – 

In de witregel ontstaat ruimte, kracht ook. Zoals Maarten den Dulk het verwoordde (http://www.tijdschriftschrift.nl, nr. 238, download) met betrekking tot de lege ruimte tussen Leviticus 13 (de patiënt) en 14 (het herstel van de communicatie). Den Dulk schreef over een lege ruimte waarin te leven valt. Want met alle waanzin is er soms een besef van schoonheid, waarheid en goedheid. In het licht dat valt tussen een dubbele zuil of in een melodie die binnendringt bijvoorbeeld.