Het was een buurvrouw van mijn vader, aan het andere eind van de gang, op een hoek. Op een dag zei mijn vader dat hij haar had gevraagd of ik haar kunstcollectie mocht zien. Hij had niet met mij overlegd of ik dat wel wilde. Hij was er gewoon van uitgegaan. Verteld had hij er wel over: schilderijen van grote kunstenaars uit de Gouden Eeuw en later. Chinees porselein ook. Hoe die de oorlog hadden overleefd, weet ik niet. Ik weet ook niet eens meer of mijn vader het wel had verteld. Ik ben gegaan, en ben langs de vele schilderijen in een in mijn geheugen donkere en vol meubels staande kamer geslopen. Zonder iets te zeggen en zonder veel te zien. Vader en zijn buurvrouw bleven in de deuropening staan. Ik geloof dat ze zachtjes met elkaar spraken. Maar ook dat weet ik niet eens meer zeker. Ik schaamde me en voelde me een voyeur die zomaar het verhaal van een overlevende was binnengestapt. Zonder erom te hebben gevraagd.

Ik moest er aan denken nu roofkunst uit de Tweede Wereldoorlog opnieuw onder de aandacht wordt gebracht. Waren het alle schilderijen, daar in die donkere hoekkamer, die de oorlog hadden overleefd? Of zouden er ergens nog meer hangen en staan, beroerd door ogen die er ook af hadden moeten blijven?