De aanvoerder van de contrabassen van het Noord Nederlands Orkest (NNO), te gast in het Amsterdamse Concertgebouw, legde wanneer hij even niet hoefde te spelen, zijn hand in spreidstand op de klankkast. Of, afwisselend, op de snaren. En niet, zoals te doen gebruikelijk, op of over de hals van zijn instrument. Het leek of hij op een bijna erotische manier te kennen gaf, dat de contrabas zijn beste vriend(in) is; het programma werd op de website van het NNO dan ook aangekondigd onder de noemer ‘Waar liefde overwint’.
Hij leek zijn instrument aan te zetten tot grootse prestaties, zoals een jongetje dat in de bus onlangs voor me zat bij elke halte, wanneer de bus weer optrok, luid zei: ‘Kom op! Je kunt het!’
Die hand gaf rustgevende momenten tijdens de Vijfde symfonie van Sjostakovitsj die werd gespeeld. Een heftig en bij tijd en wijle luid werk, dat verschillende strijkers aanzette om te worstelen met oordopjes. Ik zat gefascineerd naar dit alles te kijken terwijl ik luisterde naar een mooie uitvoering van een orkest dat ik in mindere tijden heb gekend. Nee, niet in de kop van Noord Holland zoals mensen achter me meenden, maar echt in het Noorden van ons land; het orkest bedient – zoals dat heet – Groningen, Friesland en Drenthe. Voor sommige Randstedelingen blijkbaar onontgonnen gebied.
Op een gegeven moment vlogen zinnen uit Pierre Kemps gedicht ‘Het Rood van het Joodse Bruidje’ (van Rembrandt, zie schets, afb. rechts) bij me binnen – ook een werk waarin liefde overwint:
Ik zag het Bruidje met de linkerhand
piano spelen op de rechter- van
haar door de tijd bedeesde man
en ik werd niet jaloers. Dat was hún band.
(…)
Ontstond zij met of zonder schilderstok,
het is zijn Rood, waarin hij zong Bruidjes rok;
het is mijn Rood, rondom haar rechterhand,
neen, geen juwelen, franjes of kant,
het is maar rood, het Rood, dat ik aanbid,
vooral als ik in de zon naast Rembrandt zit.
In stilte veranderde ik ‘schilderstok’ in ‘strijkstok’. Het zij me vergeven. Niemand heeft het gemerkt.
Blog n.a.v. de tentoonstelling Rembrandt & Saskia. Liefde in de Gouden Eeuw in het Fries Museum te Leeuwarden (t/m 17 maart 2019), waar o.a. het links afgebeelde schilderij van Saskia is te zien.