Catalogiseren en Collectioneren zijn binnen het bibliotheekwerk Heilige Bezigheden. Juist dáárover kan ik me vanaf de bibliotheekopleiding af aan discussies herinneren. Als vakgenoot (in spe). En die discussies gaan nog steeds door, met dit verschil dat bibliothecarissen nu meer als mystery guests in de schoenen van hun klanten proberen te gaan staan, wat een hele verbetering is.

Dat blijkt uit een artikel van Bert Breed, bibliothecaris te Katwijk in Bibliotheekblad, waar Marc van Oostendorp, hoogleraar Nederlands en Academische Communicatie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, vandaag in een tweet op wees. Op de website van Bibliotheekblad vind je ook alle commentaren daarop. Een ervan luidt: ‘Zie hier de achterhoede spreekt (…). De analoge tijd is afgelopen, tijden veranderen.’ Dat kan ik me aantrekken, want ik heb (nog?) geen E-reader – dus hieronder spreekt ook iemand uit de achterhoede.

En om mijn verhaal meteen nog wat ingewikkelder te maken: ik heb binnen mijn bibliotheeknetwerk in Amsterdam een reservering staan voor De Bijbel van Doré, een roman van Torgny Lindgren. Ik had er een recensie over bewaard die in De Groene Amsterdammer (3 februari 2011) was verschenen en wilde dat boek graag gaan lezen.
Op internet wilde ik even checken of het ook als e-book verkrijgbaar is. Dat is niet het geval. Sterker nog: het is helemáál niet meer te verkrijgen, alleen via een site als boekwinkeltjes.nl (stand vandaag: zes exemplaren). Leve de bibliotheek die het niet heeft afgeschreven omdat het te weinig werd uitgeleend bijvoorbeeld, zodat ik het via een reservering kan aanvragen. Of ‘mijn’ filiaal het ooit heeft gehad, weet ik niet, maar voor
€ 0,50 kan ik het komende dagen daar wel ophalen.

Zo hoort het ook en zo heb ik een heel stapeltje recensies bewaard van boeken die ‘mijn’ filiaal niet heeft, maar die wel wonderbaarlijk genoeg allemaal bij een en hetzelfde, ander filiaal in de collectie aanwezig zijn. Je kunt je overigens wel afvragen, hoe het collectiebeleid van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) in dezen is: wordt er centraal aangeschaft en staat ’mijn’ filiaal als minder literair te boek dan dat op – in dit geval – het Javaplein?

Gelukkig gaat mijn literaire voorkeur niet zover, dat ik buiten wat in de OBA aanwezig is, zou willen lezen. Dat gold enige tijd geleden wel voor vakliteratuur die ik in het kader van mijn Masterscriptie moest lezen. Ik had op Worldcat gezien in welke bibliotheken het aanwezig was, en een medewerkster van – alweer – ‘mijn’ filiaal controleerde dat even in de catalogus, daarbij verwoed de naam van de auteur als titel intypend, of omgekeerd, dat weet ik niet meer. Haar advies luidde: ‘Dat moet u zelf aanvragen’. Uh? Of zou ik lid moeten worden van Adamnet? Die mogelijkheid vermeldde ze er niet bij, en zelf kwam ik daar pas later op. Het is overigens goed gekomen met die wetenschappelijke literatuur; ik heb ze via mijn universiteit aan kunnen vragen voor toen nog iets van zes euro (nu € 7,50).

Allemaal oplossingen voor wat in bovengenoemd artikel deels aan de orde wordt gesteld. Blijft natuurlijk dat er hier en daar van alles kan haperen: in de collectie zelf, in de kennis van de bibliothecaris. Maar daar schijnen bibliotheekleden zonder bibliotheekopleiding zelf toch minder zwaar aan te tillen, blijkens de uitkomsten van het BiebPanel, waar ik ook jarenlang lid van ben geweest tot ik werd ‘afgeschreven’ omdat men wel eens een andere stem wilde horen.
‘Collectie en informatiefunctie’ is enige tijd geleden een item geweest dat het panel onder hun leden onderzocht. 45% van de ondervraagden vond literaire romans een belangrijk onderdeel van de bibliotheekcollectie; ik zal daar zeker deel van hebben uitgemaakt. En over de actualiteit daarvan is 68% tevreden. Of ik toen ook tot die categorie behoorde, weet ik niet meer.
(Wel dat ik niet heb meegedaan aan dat vreemde onderzoek over Medewerkers. Kom zeg).

Ik weet wel dat ik afgelopen week een exemplaar van de roman Alles is verlicht van Jonathan Safran Foer uit de dozen met afgeschreven boeken in ‘mijn’ filiaal viste. Volgens de catalogus is het boek momenteel uitgeleend (?), maar al zou dit een foutje zijn (ik kan me niet voorstellen dat ze twee exemplaren in de collectie hebben of hadden) – er zijn genoeg filialen die het boek ook hebben, zodat ook hier aanvragen tot de mogelijkheid had behoord.

Conclusie: als oud-bibliothecaris zonder E-reader die nu, als frequent lener en gebruiker van de diensten van de bibliotheek aan de andere kant van de streep staat, tel ik mijn zegeningen. Verbeteren valt er natuurlijk altijd wel iets. Ik zal de laatste zijn om dit te ontkennen. Daarin ben ik het met alle schrijvers in Bibliotheekblad eens.