De Psalmen te binnen zingen

Klaas BoltEen van de eerste EP’tjes die ik ooit kocht, of kreeg, is een opname van Klaas Bolt (1927-1990, zie foto) op het Müllerorgel van de Grote- of St. Bavokerk in Haarlem. Hij speelt hierop de bekende Preludium en fuga in e kl.t. van Nikolaus Bruhns, en een Voluntary in d kl.t. van William Walond. De opnamen en de uitgave dateren uit de jaren zestig van de vorige eeuw.

Jaren later hoorde ik op de radio een psalmbegeleiding door hem, waarin hij duidelijk liet doorklinken dat de Psalmen tot ons zijn gekomen door de joodse Bijbel, Tenach. Hij deed dat muzikaal: door rijke omspelingen, met overmatige secundes, quilisma’s en andere vanuit de joodse muziek bekende karakteristieken. Sjablonen? Het zij zo.

Het klinkt even zot als je net doet of die invloeden er niet zijn, zoals bijvoorbeeld het in uitvoeringen verdonkeremanen van de talloze quilisma’s die Herman Hollanders (ca. 1595-ca. 1640) direct uit de Italiaanse, door de joodse muziek beïnvloede rooms katholieke kerkmuziek van zijn tijd overnam.

Er kwam na het beluisteren van die radio-uitzending een tweede opname van Bolt, inmiddels een CD, op mijn speler te liggen: één met samenzang uit Haarlem, Farnsum en Utrecht. Ik heb afgelopen week zijn begeleiding van Psalm 84 weer eens gedraaid, de Psalm die de mannen uit Putten in de kerk zongen voor ze werden weggevoerd naar de kampen als represaille na een aanslag door het verzet op 30 september 1944.

Het is goed dat op 6 juni a.s. in Groningen een orgelexcursie plaatsvindt, ter gelegenheid van het feit dat het vijfentwintig jaar geleden is dat Bolt overleed. Een door de Stichting Groningen Orgelland georganiseerde excursie langs de orgels van Noordlaren, Appingedam, Nieuw Scheemda en Oostwold.

Maar het zou nóg mooier zijn, als kerkorganisten anno nu bij de gemeentezang van de Psalmen de versieringskunst van Bolt in ere zouden houden. Met het oog op de herkomst van die Psalmen. Opdat we die ons telkens te binnen zingen.

Eén gedachte over “De Psalmen te binnen zingen

  1. Vijfentwintig jaar na overlijden van Klaas Bolt is de belangstelling voor deze gedreven musicus gelukkig nog niet gedoofd. Zaterdag 14 mei 2015 is er een concert aan hem gewijd in de Hervormde kerk te Sommelsdijk. Aan het Meere-orgel (rococo, gerestaureerd onder advies van Klaas Bolt!) speelt Paul Kieviet een programma, waarin literatuur, improvisatie en samenzang samenkomen. Het leven en werk van Klaas Bolt wordt belicht door Piet Lindenberg (Zoetermeer), die vele jaren met Bolt samenwerkte en verantwoordelijk was voor diverse cd-uitgaven van zijn werk.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.